từ nhà thiết kế Công Trí, đến ca sĩ Chi Dân, diễn viên Hữu Tín những cái tên từng được gắn với sự sáng tạo, tài năng và sức ảnh hưởng, giờ đây lại xuất hiện trên mặt báo liên quan đến chất cấm. dư luận bàng hoàng, ngã ngửa. nhưng liệu sự bàng hoàng đó có dẫn đến điều gì hữu ích hay lại chỉ là một vòng lặp cũ kỹ của giận dữ chỉ trích rồi lãng quên? 1. hào quang rực rỡ tâm trí chênh vênh nghệ sĩ người nổi tiếng thường phải sống trong trạng thái được nhìn, được kỳ vọng, được tán dương. nhưng chính điều đó cũng đồng nghĩa với việc họ phải giấu đi những phần mong manh nhất trong mình: sự mệt mỏi, lo âu, bất an, thậm chí là trầm cảm. theo một thống kê tỷ lệ trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn lạm dụng chất trong ngành công nghiệp giải trí cao gấp 3 đến 5 lần so với dân số trung bình. và khi không thể gục ngã công khai, một vài trong số họ tìm đến những thứ tạm thời khỏa lấp nỗi trống rỗng: dopamine, thuốc ngủ, thuốc an thần, ma túy. 2. vì sao người tài năng lại dễ nghiện? có một nghịch lý: người tài, người sáng tạo, người nổi tiếng lại càng dễ rơi vào vòng xoáy của chất cấm. vì sao? - cảm giác đặc biệt: họ tin mình khác biệt, có thể kiểm soát, có thể chơi nhưng không nghiện và đó chính là ảo tưởng nguy hiểm nhất. - kỳ vọng xã hội: khi bạn là hình mẫu truyền cảm hứng, bạn không được phép yếu đuối. và khi kiệt sức, người mạnh mẽ nhất lại là người cô đơn nhất. - vòng lặp khoái cảm: người sáng tạo thường hoạt động trên cảm hứng mà cảm hứng thì thất thường. khi não bộ không còn hưng phấn tự nhiên, họ tìm đến chất hóa học để kích lại vùng não từng khiến họ thăng hoa. 3. khi lời khen trở thành áp lực vô hình tưởng tượng: bạn vừa giành giải thưởng, khán giả tung hô, mạng xã hội gọi bạn là genius và chỉ vài tháng sau, bạn cảm thấy bản thân không còn gì để vượt lên chính mình. ánh đèn không bao giờ tắt. nhưng bạn thì kiệt sức rồi. chính ánh hào quang là thứ khiến người ta khó xin giúp đỡ nhất. vì ai cũng nghĩ bạn đang sống cuộc đời trong mơ. chúng ta có quyền thất vọng. nhưng sự thất vọng nên dẫn đến hiểu biết không chỉ là phẫn nộ. phản ứng đầu tiên khi một người nổi tiếng dính chất cấm thường là: thất vọng, bôi tro trát trấu vào mặt người hâm mộ, không xứng đáng nhưng hãy thử hỏi lại: có khi nào người ấy rơi vào chất cấm không phải vì họ kém đạo đức, mà vì họ quá cô đơn? có khi nào họ đang cần một hệ thống hỗ trợ tâm lý, thay vì những cái lắc đầu? không ai được miễn trách nhiệm. nhưng xã hội tốt là xã hội biết chữa lành, không chỉ trừng phạt. chúng ta cần nghiêm khắc với hành vi sai trái. nhưng cũng cần thành thật rằng: showbiz, mạng xã hội, giới truyền thông tất cả tạo nên một hệ sinh thái dễ dàng khiến ai đó trở nên nổi tiếng nhưng cũng sẵn sàng vùi dập họ đến tận cùng. chúng ta đòi hỏi thần tượng phải truyền cảm hứng, nhưng họ cũng là con người và nếu ánh sáng rực rỡ khiến họ không dám xin giúp đỡ, thì ánh sáng đó có khi là thứ đang giết họ mỗi ngày. đôi khi, điều một nghệ sĩ cần không phải là lời tung hô mà là một bàn tay chìa ra lúc họ yếu lòng nhất