eng
competition

Text Practice Mode

Nguyên tắc bầu cử tổng thống Mỹ

created Yesterday, 06:16 by taitrinh


0


Rating

1375 words
7 completed
00:00
Bầu cử tổng thống trực tiếp: Đây phương pháp bầu cử đơn giản, cho toàn bộ cử tri đi bỏ phiếu cho các ứng cử viên, sau đó kiểm phiếu, anh nào được nhiều phiếu hơn (nhiều nhất) đắc cử, hay còn gọi "phổ thông đầu phiếu". Tiêu biểu các cuộc bầu cử tổng thống Pháp, Nga, khi kết quả bầu cử được công bố, thì biết được ứng cử viên nào được bao nhiêu phiếu phổ thông, chiếm bao nhiêu phần trăm số phiếu, biết ngay ai lượm được chức tổng thống.
 
Còn Mỹ thì sao? Bầu cử tổng thống Mỹ không theo phương pháp trực tiếp, theo phương pháp gián tiếp (không trực tiếp). Ngoài ra, bầu cử tổng thống Mỹ còn những nguyên tắc khác nữa, ta phải xem xét đến lịch sử của nó.
 
Khác với nước Pháp một số quốc gia khác, bản chất nước Mỹ một liên bang, tức được hợp thành bởi nhiều bang, trong đó mỗi bang được hình thành như một quốc gia, quốc hội, tổng thống (gọi thống đốc bang) riêng.
 
Nước Pháp không phải liên bang, một nước cộng hòa (đơn nhất), vậy nên tổng thống Pháp chỉ "tổng thống của nhân dân Pháp", bầu cử tổng thống Pháp thì áp dụng phương pháp bầu cử trực tiếp hợp lý, chỉ cần nhiều phiếu phổ thông hơn chiến thắng.
 
Xem lại lịch sử nước Mỹ từ ban đầu thì họ một thỏa thuận của các bang riêng rẽ hợp nhất lại thành một nhà nước liên bang, vậy khi hợp nhất thì phải thỏa thuận để đáp ứng được các yêu cầu nguyện vọng của các tiểu bang. Các bang Mỹ lãnh thổ dân số không đồng nhất, thậm chí bang này còn số dân gấp chục lần, vài chục lần bang kia, nên thỏa thuận để nguyên tắc chung thành lập quốc hội của liên bang cũng phức tạp.
 
Các bang đông dân muốn đại biểu trong quốc hội phải tương ứng với số dân, nghĩa dân số của tao gấp chục lần mày (bang ít dân) thì số đại biểu trong quốc hội của tao cũng phải gấp chục lần tương ứng.
 
Các bang ít dân muốn đại biểu trong quốc hội phải bằng nhau, không cần biết dân số bao nhiêu.
 
Để giải quyết vấn đề trên thì thỏa thuận hình thành hai quốc hội
 
- Hạ viện, thể gọi viện dân biểu, đây quốc hội đại diện cho nhân dân, nghị quốc hội này gọi hạ nghị sỹ, họ đại diện cho nhân dân địa phương bầu cho họ, số lượng nghị sỹ tương ứng với dân số, bang nào càng nhiều dân thì càng nhiều hạ nghị sỹ đại diện hạ viện.
- Thượng viện, thể gọi viện liên bang, đây quốc hội đại diện cho các tiểu bang (liên bang), nghị sỹ quốc hội này thượng nghị sỹ, họ đại diện cho bang của họ, mỗi bang được quyền 2 đại diện thượng viện, không cần biết dân số bang đó bao nhiêu. thượng viện thì quyền lợi quyền lực của các bang bằng nhau.
 
Cách giải quyết như vậy thỏa mãn được cả hai bên, bang đông dân thì được nhiều phiếu ứng với số dân hạ viện, còn bang ít dân thì được quyền lợi "ngang hàng" thượng viện.
 
Nhưng với chức vụ tổng thống thì chỉ một, không thể làm theo cách của quốc hội được, chẳng nhẽ giờ lại làm hai tổng thống, một tổng thống đại diện cho quyền lợi các bang, một tổng thống đại diện cho quyền lợi nhân dân à?
 
1. Tổng thống của các bang
Giờ ta giả sử cách bầu tổng thống Mỹ theo cái cách ứng cử viên nào được nhiều bang ủng hộ hơn thắng cử, tức Mỹ 50 bang, ai ăn được 26 bang thắng, bất kể bang đông dân ít dân. Cách thức này hoàn toàn không hợp lý, Mỹ những bang nhỏ vài trăm nghìn dân thôi, các bang to thì tận vài chục triệu dân, dân số chênh nhau vài chục lần, làm sao thể đặt bang này bằng bang kia như vậy được, quá bất công cho các bang đông dân. Các bang đông dân không được đối xử công bằng, chả do để họ tiếp tục đứng mãi trong liên bang, khi quyền lợi chính trị của họ không tương xứng với những họ đóng góp.
     
2. Tổng thống của nhân dân
Ta tiếp tục giả sử cách bầu tổng thống Mỹ theo cái cách ứng cử viên nào ăn được nhiều phiếu hơn thắng, tức theo cách bầu cử trực tiếp giống như Pháp, ai được nhân dân ủng hộ nhiều hơn thắng. Nước Mỹ 50 bang nhưng 9 bang dân số đông nhất chiếm hơn 50% dân số rồi, ngoài ra khoảng 2 chục bang ít dân dưới 1% dân số, vậy thì các ứng cử viên việc đếch phải đến vận động tranh cử các bang ít dân, cũng việc đếch phải hứa hẹn hoạch định chính sách hay lợi ích với các bang ít dân, phiếu của họ nghĩa đâu, thậm chí ứng cử viên nào được sự ủng hộ của độ chục bang đông dân thôi thể không cần quan tâm người dân bốn chục bang kia họ nghĩ hay bỏ phiếu cho ai. Với cách thức như vậy thì dần các bang ít dân sẽ thấy mình không ý nghĩa hoặc không vị trí thích hợp trong liên bang thì họ cũng tự động ý tưởng "rời bỏ".
 
Từ những phân tích trên, ta thể hiểu được rằng cuộc bầu cử tổng thống Mỹ phải một hình thức kết hợp giữa hai hình thức trên, làm sao để bang đông dân vẫn ưu thế trong bầu cử, bang ít dân cũng không được quá lép vế. Để giải quyết vấn đề này, thì áp dụng phương pháp "tính điểm" cho các bang, các bang sẽ số điểm bằng đúng tổng số lượng hạ nghị sỹ (đại diện cho dân) số lượng thượng nghị sỹ (đại diện cho bang).
 
Ta xem xét hai bang sau đây, bang California 38 triệu dân bang Alaska khoảng 700 nghìn dân, xét về dân số thì bang California số dân bằng hơn 50 lần số dân của bang Alaska, trong cấu hạ viện thì bang California 53 hạ nghị sỹ, bang Alaska 1 hạ nghị sỹ, vậy tính theo dân số thì số nghị sỹ của hai bang trên tỷ lệ phù hợp so với dân số. Nhưng như trình bày trên, nếu đem đúng tỷ lệ này vào cuộc bầu cử tổng thống thì sẽ khiến bang Alaska quá lép vế, Alaska 1 điểm, California 53 điểm. Sau khi cộng cả số thượng nghị sỹ vào cả hai bang thì Alaska 1+2=3 điểm, bang California 53+2=55 điểm, giờ đây bang California không còn gấp 53 lần bang Alaska nữa, chỉ còn gấp 18 lần bang Alaska thôi.  
 
Như vậy thể thấy thượng viện sinh ra cũng để một phần sinh ra con số 2 kia, một biến số hiệu chỉnh lại khoảng cách chênh lệnh "sức mạnh" giữa bang đông dân bang ít dân (như dụ trên từ gấp 53 xuống còn 18)
 
Giải pháp kết hợp (mix) giữa hai giải pháp "tổng thống của liên bang" "tổng thống của nhân dân" trên đã được chấp nhận. Tổng thống Mỹ vừa tổng thống của liên bang, vừa tổng thống của nhân dân.

saving score / loading statistics ...