Sau khi liên quân Pháp - Anh đánh xong Quảng Châu, buộc Trung Quốc kí điều ước Thiên Tân, Genouilly kéo ngay hạm đội tới Đà Nẵng, dàn trận từ chiều ngày 31-8-1858. Cùng phối hợp với Pháp đánh Việt Nam còn có cả Tây Ban nha. Nước này lấy cớ trong số các giáo sĩ bị triều đình Huế giam giữ giết hại có một số người Tây Ban Nha, nên họ sẵn sàng câu kết với Pháp để trục lợi. Lực lượng liên minh về phía Pháp có 13 chiến hạm tối tân, hai tàu vận chuyển thuê của tư nhân với 1.500 thủy quân lục chiến; về phía Tây Ban Nha có ba chiến hạm với 850 lính Âu và Phi châu. Triều đình Tự Đức vô cùng hoang mang trước một kẻ thù hoàn toàn mới lạ mà họ gọi là bọn dương quỷ (quỷ từ biển). Họ rất sợ vũ khí hiện đại của giặc - những cỗ đại bác có sức công phá mạnh, tiếng nổ vang rền và rất trúng mục tiêu - vượt trội so với các khẩu thần công cổ lỗ bắn những viên bi sắt thỉnh thoảng lại "ươn mình" của họ. Tiếng súng đã vang bên tai mà các vị đình thần, vốn tự cao tự đại với học thuyết Khổng Mạnh lỗi thời, vẫn còn tranh cãi mà không đưa ra được chủ trương chống giặc nào khi được vua triệu đến. Phe chủ chiến thì muốn dựa vào nhà Thanh để đánh đuổi bọn cướp nước với sách lược "giữ đất, thủ để công, công để thủ, rồi quét sạch địch". Phái chủ hòa khiếp nhược trước sức mạnh của địch, đưa ra luận điểm "chiến không bằng hòa", "thủ để hòa"... Trong một bản sớ gửi nhà vua, phe này nhận định: "Vì chúng [Pháp] ở rất xa nước ta nên thực là trẻ con nếu tưởng rằng chúng có ý định đánh chiếm nước ta làm thuộc địa" và đi đến kết luận: "Vậy chúng ta không nên dại dột quyết chiến với chúng, như vậy khó lòng mà thành công được. Nếu chúng ta bị thua nữa thì nước nhà sẽ rất khốn đốn. Tốt hơn hết là chúng ta nên giữ thế thủ để chờ cơ hội có lợi". Đáng buồn là những luận điều đó lại được nhà vua tán thành. Tự Đức đã phê vào bản sớ: "Những người không hiểu tình thế nước nhà đã chỉ trích kịch liệt hành động của Trẫm, thực là đặc tính của bọn hủ nho". Ngay từ đầu, ông vua này đã mang nặng tư tưởng thất bại nên cứ từng bước nhân nhượng giặc và cuối cùng là dâng toàn lãnh thổ nước ta cho chúng. Nguồn: Sử ta chuyện xưa kể lại (tập 4) - Nhà xuất bản Kim Đồng.